دو خوانش جدید بر پایۀ خوانش‌های شیعی هانری کوربن از روایات اساطیری

author

ویدا دستمالچی استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

Abstract:

هانری کوربن دین پژوه، شیعه شناس و فیلسوف برجستۀ فرانسوی در مطالعات تطبیقی متعددش توانست ارتباط فلسفی و عرفانی بین فلسفۀ خسروانی ایران باستان با روایات اسلام شیعی و فلسفۀ اشراق مطرح کند. وی با بررسی بر روی آثار سهروردی و ابن سینا نه تنها به بن مایه های فلسفۀ خسروانی دست پیدا کرد، بلکه به سرچشمه های اصلی فلسفۀ خسروانی، حکمت مزدایی، روایات اساطیری و متون مربوط یه آیین زردشتی نیز توجه داشت، و همچنین مسألۀ شباهت و انطباق این تعالیم را با روایات اسلام ایرانی به طور جدی پیگیری کرد. در این پژوهش آن بخش از مطالعات و پژوهش های هانری کوربن که حکایت های نمادین عرفانی یا روایات شیعی، معادلی مشابه در فلسفۀ خسروانی یا روایات اساطیری و آیین مزدایی دارد، مورد نظر است. از میان موارد ارزشمندی که کوربن به تطبیق آن در دو تفکر اسلام شیعی و حکمت باستانی پرداخته است، جای دارد به دو موردِ فراموش شده؛ یکی ماجرای ادامۀ نسل و پادشاهی فریدون و ایرج از طریق فرزند دخترش، منوچهر، و دیگری در اختیار داشتن بانویی آسمانی، اسپندارمذ، آب و زمین بپردازیم؛ اولی مشابه ادامۀ نسل و امامت و ولایت پیامبر اسلام(ص) از طریق فرزند دخترش، و دومی مشابه مهریۀ شفاهی حضرت فاطمه(س) (آب در کابین داشتن) اوست.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

نقدی بر خوانشهای تاریخ گرایان و اسطوره گرایان از محور طولی روایات شاهنامه و طرح الگویی جدید، بر اساس روش توصیفی

در تحلیل ماهیت تاریخی یا اساطیری شاهان شاهنامه و خوانش محور طولی روایات، سه نوع نگاه بین شاهنامه پژوهان وجود داشته است: تقسیم بندی سه گانه برتلس، تفسیرهای تاریخ گرایان از پیوندهای تاریخی میان روایات و تأویل اسطوره گرایان از ژرف ساخت اساطیری واحد موجود در روایات بخشهای مختلف. در این جستار، ضمن مروری بر نظریات مطرح شده در هر یک از بخش های سه گانة فوق، و نقد این آراء، در ادامه سعی شده است، خوانش ج...

full text

درون‌مایۀ انجیل در روایات شیعی

full text

تبیین کارکرد معراج در روایات اساطیری

عروج به ماورای ماده یا معراج، در آثار روایی و تجسمی جوامع خداباور (توحیدی یا چندخدایی) و اقوام غیرخداباور، نشان از توجه و اصرار انسان به برقراری ارتباط با جهان غیرمادی دارد و دامنة پراکندگی وقوع آن‌، از شرق تا غرب دنیای باستان را در بر می‌گیرد. طیف گستردۀ معنایی معراج در اساطیر، از پرواز روح شمن، ورود قهرمان به جرگة خدایان و سفر به بهشت و جهنم تا تهذیب نفس و رسیدن به روشنگری را شامل میشود. در ...

full text

چشم‌اندازهای مشترک سعدی و هانری دو مونترلان

هانری دو مونترلان یکی از نویسندگان قرن بیستم فرانسه است که منابع الهام خود را در متون کهن شرقی می‌جوید. وی بارها شیفتگی خود به سعدی را ابراز می‌کند و تحوّلات فکری و روحی خود را منطبق بر اندیشه این شاعر ایرانی جلوه می‌دهد. در آثار این دو نویسنده مضامین مشترک در خور توجهی به چشم می‌خورد که مهم‌ترین آن‌ها پرهیز از مطلق‌گرایی است. این اندیشه، ایشان را به تسامح در برابر عقاید گهگاه ...

full text